Το διαδίκτυο είναι ένας καταπληκτικός κόσμος μάθησης, επικοινωνίας και διασκέδασης· είναι όμως κι ένα κόσμος ανοιχτός σε όλους, καλούς και κακούς! Με λίγη προσοχή μπορούμε να απολαμβάνουμε τα πολλά οφέλη του με ασφάλεια και να αποφεύγουμε τους πιθανούς κινδύνους.
Ας διαβάσουμε με προσοχή τον οδηγό για μαθητές που έχει συντάξει το Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου:
Επιμέλεια: Γιώργος Αλιμπέρτης / ΠΟΔήΛΑΤΟ
Ας διαβάσουμε με προσοχή τον οδηγό για μαθητές που έχει συντάξει το Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου:
1 Δεν αποκαλύπτω ποτέ προσωπικές λεπτομέρειες στο διαδίκτυο, όπως το πραγματικό μου όνομα, τη διεύθυνση της κατοικίας μου, το όνομα του σχολείου μου, το τηλέφωνο ή τη φωτογραφία μου, γιατί ποτέ δεν μπορώ να ξέρω πού μπορεί να καταλήξουν. Αντίστοιχα, δε ζητώ από άλλους να αποκαλύψουν προσωπικές τους πληροφορίες.
2 Δεν αποκαλύπτω σε κανέναν, ούτε και στους καλύτερούς μου φίλους, τον κωδικό πρόσβασης στον λογαριασμό που έχω στο διαδίκτυο. Κάποιος θα μπορούσε, χρησιμοποιώντας τον κωδικό αυτό, να προφασιστεί ότι είμαι εγώ στο διαδίκτυο, να διαβάσει το ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο, να αναρτήσει λανθασμένες ή κακές πληροφορίες, να παρενοχλήσει άλλα άτομα ή να διαδώσει ψέματα για τρίτους.
3 Γνωρίζω ότι τη στιγμή που δημοσιεύω οποιαδήποτε προσωπική πληροφορία στο διαδίκτυο παύει να είναι προσωπική και γίνεται δημοσίως προσβάσιμη παντού στον κόσμο. Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει πάντα να σκέφτομαι προτού δημοσιεύσω κάτι.
4 Όλοι αφήνουμε ηλεκτρονικά ίχνη στο διαδίκτυο! Πρέπει, επομένως, να συμπεριφέρομαι με κανόνες και με ηθική, όπως κάνω και στον πραγματικό κόσμο. Αν παραβώ κάποιους συγκεκριμένους κανόνες, οι οποίοι συνεπάγονται κυρώσεις, τότε μέσα από τα ηλεκτρονικά μου ίχνη θα μπορώ να εντοπιστώ οπουδήποτε στον κόσμο.
5 Ενημερώνω τους γονείς ή τους δασκάλους μου, δίχως να διστάσω, στην περίπτωση που διαβάσω στο διαδίκτυο κάτι που με ενοχλεί ή με κάνει να νιώθω άβολα. Ακόμη κι αν πιστεύω ότι γνωρίζω πολύ καλύτερο το διαδίκτυο από αυτούς, δεν ξεχνώ ότι η γνώση και η εμπειρία τους μπορούν να με προστατεύσουν από τις κακοτοπιές.
6 Ποτέ δε συναντώ «φίλους» που γνώρισα στο διαδίκτυο και που δε γνωρίζω στον πραγματικό κόσμο. Τα άτομα αυτά δεν είναι πάντα εκείνα που ισχυρίζονται ότι είναι, ακόμη και αν αλληλογραφώ ή επικοινωνώ μαζί τους για πολύ καιρό ή μου έχουν στείλει φωτογραφία τους ή τους έχω δει με web κάμερα. Ακόμη και η φωτογραφία ή το βίντεο μπορεί να είναι πλαστά!
7 Εάν κάποιος διαδικτυακός φίλος μού ζητήσει να κρατήσω τη φιλία μας μυστική, τότε κάτι δεν πάει καλά. Ποιος αληθινός φίλος θα το ζητούσε αυτό; Πρέπει αμέσως να ενημερώσω τους γονείς μου ή τους δασκάλους μου.
8 Εάν κάποιος μου στείλει ένα απρεπές μήνυμα ή μια απρεπή εικόνα ή με παρενοχλεί στο διαδίκτυο, πρέπει να σταματήσω αμέσως την επικοινωνία μαζί του και να αναφέρω το γεγονός στους γονείς μου ή στους δασκάλους μου, για να με βοηθήσουν. Μπορώ, επίσης, να καλέσω το τηλέφωνο 210 6007686 και να ζητήσω ανώνυμα βοήθεια από τους ειδικούς της Γραμμής Βοηθείας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.
9 Εάν κάποιος μου προσφέρει κάτι στο διαδίκτυο που μου φαίνεται υπερβολικό για να είναι αλήθεια, όπως π.χ. δώρα για συμμετοχή σε κάποιον διαγωνισμό ή κουίζ, τότε πιθανώς όντως να μην είναι αληθινό και να πρόκειται για κάποιο τέχνασμα! Καλό θα είναι, επομένως, να αποφεύγω τέτοιου είδους επαφές ή ιστοσελίδες.
10 Δεν ενδιαφέρομαι για υλικό που απευθύνεται σε ενηλίκους. Προστατεύω τον εαυτό μου και αναζητώ ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί για παιδιά της ηλικίας μου.
11 Εάν βρω κάποια ιστοσελίδα που με τρομάζει, μου φαίνεται περίεργη ή περιέχει ρατσιστικό, εξτρεμιστικό και γενικά ύποπτο περιεχόμενο, το αναφέρω αμέσως στους γονείς μου ή στους δασκάλους μου.
12 Διασταυρώνω πάντοτε το υλικό που βρίσκω στο διαδίκτυο με άλλες πηγές, όπως βιβλία, εφημερίδες ή περιοδικά. Ρωτώ επίσης τους δασκάλους και τους γονείς μου. Όλοι μας μπορούμε να είμαστε συγγραφείς στο διαδίκτυο και δεν είναι όλοι οι άνθρωποι επιστήμονες ή ειδικοί!
13 Αντιμετωπίζω τους άλλους χρήστες του διαδικτύου με τον ίδιο τρόπο που θα ήθελα να μου φέρονται αυτοί. Δεν κατηγορώ ούτε προσβάλλω κάποιον θεωρώντας ότι αστειεύομαι, γιατί το αστείο μου μπορεί να μη γίνει αποδεκτό και να πληγώσει το άτομο αυτό.
14 Γνωρίζω ότι το κατέβασμα φωτογραφιών, μουσικής ή βίντεο μπορεί να είναι παράνομο. Ελέγχω αν μπορώ να το κάνω αυτό στην ιστοσελίδα που βρίσκομαι ή αν πρέπει να πληρώσω για τη συγκεκριμένη υπηρεσία. Υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες που παρέχουν δωρεάν υλικό στους χρήστες τους.
15 Δεν αντιγράφω απλώς κείμενα από υλικό του διαδικτύου για τις εργασίες μου, γιατί είναι σαν να κλέβω. Η αντιγραφή από το διαδίκτυο μπορεί να είναι παράνομη και σίγουρα δε βοηθάει καθόλου στην ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων και της κριτικής μου ικανότητας, προσόντα που θα χρειαστώ στο μέλλον.
16 Δεν προωθώ κάποιο e-mail που έλαβα και θεωρώ απαράδεκτο, γιατί είναι σαν να προωθώ ανεπιθύμητη αλληλογραφία.
17 Σβήνω αμέσως e-mail που έχω λάβει από αποστολείς που δε γνωρίζω ή και από φίλους, από τους οποίους όμως δεν αναμένω ηλεκτρονική αλληλογραφία. Σε καμία περίπτωση δεν ενεργοποιώ τους συνδέσμους του διαδικτύου που υπάρχουν σε αυτά τα ηλεκτρονικά μηνύματα ούτε ανοίγω τα τυχόν συνημμένα τους. Το ίδιο ισχύει και για τη λήψη αρχείων από κόμβους του διαδικτύου, γιατί έτσι πιθανόν να μεταδοθεί ιός στον υπολογιστή μου που θα μπορούσε να τον βλάψει ή να τον καταστρέψει.
18 Δεν κάνω ποτέ αγορές από το διαδίκτυο αν δεν είναι δίπλα μου ένας γονιός. Αποφεύγω ιστοχώρους που δε γνωρίζω ότι είναι έγκυροι. Πληκτρολογώ πάντα εγώ τη διεύθυνση της ιστοσελίδας, για να είμαι σίγουρος ότι θα μεταβώ στη γνήσια και όχι σε άλλη, πλαστή.
19 Κάνω τακτικά διαλείμματα όταν είμαι στον υπολογιστή, για να ξεκουράζονται τα μάτια μου.
20 Ο χρόνος που μένω στον υπολογιστή και στο διαδίκτυο δεν πρέπει να μου στερεί ούτε ένα λεπτό από το παιχνίδι μου, τα χόμπι μου, τους φίλους μου, το διάβασμά μου και τον ύπνο μου.
21 Μπορώ να διασκεδάζω στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου, όμως θυμάμαι πάντοτε ότι διαφέρει από τον πραγματικό κόσμο.
2 Δεν αποκαλύπτω σε κανέναν, ούτε και στους καλύτερούς μου φίλους, τον κωδικό πρόσβασης στον λογαριασμό που έχω στο διαδίκτυο. Κάποιος θα μπορούσε, χρησιμοποιώντας τον κωδικό αυτό, να προφασιστεί ότι είμαι εγώ στο διαδίκτυο, να διαβάσει το ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο, να αναρτήσει λανθασμένες ή κακές πληροφορίες, να παρενοχλήσει άλλα άτομα ή να διαδώσει ψέματα για τρίτους.
3 Γνωρίζω ότι τη στιγμή που δημοσιεύω οποιαδήποτε προσωπική πληροφορία στο διαδίκτυο παύει να είναι προσωπική και γίνεται δημοσίως προσβάσιμη παντού στον κόσμο. Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει πάντα να σκέφτομαι προτού δημοσιεύσω κάτι.
4 Όλοι αφήνουμε ηλεκτρονικά ίχνη στο διαδίκτυο! Πρέπει, επομένως, να συμπεριφέρομαι με κανόνες και με ηθική, όπως κάνω και στον πραγματικό κόσμο. Αν παραβώ κάποιους συγκεκριμένους κανόνες, οι οποίοι συνεπάγονται κυρώσεις, τότε μέσα από τα ηλεκτρονικά μου ίχνη θα μπορώ να εντοπιστώ οπουδήποτε στον κόσμο.
5 Ενημερώνω τους γονείς ή τους δασκάλους μου, δίχως να διστάσω, στην περίπτωση που διαβάσω στο διαδίκτυο κάτι που με ενοχλεί ή με κάνει να νιώθω άβολα. Ακόμη κι αν πιστεύω ότι γνωρίζω πολύ καλύτερο το διαδίκτυο από αυτούς, δεν ξεχνώ ότι η γνώση και η εμπειρία τους μπορούν να με προστατεύσουν από τις κακοτοπιές.
6 Ποτέ δε συναντώ «φίλους» που γνώρισα στο διαδίκτυο και που δε γνωρίζω στον πραγματικό κόσμο. Τα άτομα αυτά δεν είναι πάντα εκείνα που ισχυρίζονται ότι είναι, ακόμη και αν αλληλογραφώ ή επικοινωνώ μαζί τους για πολύ καιρό ή μου έχουν στείλει φωτογραφία τους ή τους έχω δει με web κάμερα. Ακόμη και η φωτογραφία ή το βίντεο μπορεί να είναι πλαστά!
7 Εάν κάποιος διαδικτυακός φίλος μού ζητήσει να κρατήσω τη φιλία μας μυστική, τότε κάτι δεν πάει καλά. Ποιος αληθινός φίλος θα το ζητούσε αυτό; Πρέπει αμέσως να ενημερώσω τους γονείς μου ή τους δασκάλους μου.
8 Εάν κάποιος μου στείλει ένα απρεπές μήνυμα ή μια απρεπή εικόνα ή με παρενοχλεί στο διαδίκτυο, πρέπει να σταματήσω αμέσως την επικοινωνία μαζί του και να αναφέρω το γεγονός στους γονείς μου ή στους δασκάλους μου, για να με βοηθήσουν. Μπορώ, επίσης, να καλέσω το τηλέφωνο 210 6007686 και να ζητήσω ανώνυμα βοήθεια από τους ειδικούς της Γραμμής Βοηθείας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.
9 Εάν κάποιος μου προσφέρει κάτι στο διαδίκτυο που μου φαίνεται υπερβολικό για να είναι αλήθεια, όπως π.χ. δώρα για συμμετοχή σε κάποιον διαγωνισμό ή κουίζ, τότε πιθανώς όντως να μην είναι αληθινό και να πρόκειται για κάποιο τέχνασμα! Καλό θα είναι, επομένως, να αποφεύγω τέτοιου είδους επαφές ή ιστοσελίδες.
10 Δεν ενδιαφέρομαι για υλικό που απευθύνεται σε ενηλίκους. Προστατεύω τον εαυτό μου και αναζητώ ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί για παιδιά της ηλικίας μου.
11 Εάν βρω κάποια ιστοσελίδα που με τρομάζει, μου φαίνεται περίεργη ή περιέχει ρατσιστικό, εξτρεμιστικό και γενικά ύποπτο περιεχόμενο, το αναφέρω αμέσως στους γονείς μου ή στους δασκάλους μου.
12 Διασταυρώνω πάντοτε το υλικό που βρίσκω στο διαδίκτυο με άλλες πηγές, όπως βιβλία, εφημερίδες ή περιοδικά. Ρωτώ επίσης τους δασκάλους και τους γονείς μου. Όλοι μας μπορούμε να είμαστε συγγραφείς στο διαδίκτυο και δεν είναι όλοι οι άνθρωποι επιστήμονες ή ειδικοί!
13 Αντιμετωπίζω τους άλλους χρήστες του διαδικτύου με τον ίδιο τρόπο που θα ήθελα να μου φέρονται αυτοί. Δεν κατηγορώ ούτε προσβάλλω κάποιον θεωρώντας ότι αστειεύομαι, γιατί το αστείο μου μπορεί να μη γίνει αποδεκτό και να πληγώσει το άτομο αυτό.
14 Γνωρίζω ότι το κατέβασμα φωτογραφιών, μουσικής ή βίντεο μπορεί να είναι παράνομο. Ελέγχω αν μπορώ να το κάνω αυτό στην ιστοσελίδα που βρίσκομαι ή αν πρέπει να πληρώσω για τη συγκεκριμένη υπηρεσία. Υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες που παρέχουν δωρεάν υλικό στους χρήστες τους.
15 Δεν αντιγράφω απλώς κείμενα από υλικό του διαδικτύου για τις εργασίες μου, γιατί είναι σαν να κλέβω. Η αντιγραφή από το διαδίκτυο μπορεί να είναι παράνομη και σίγουρα δε βοηθάει καθόλου στην ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων και της κριτικής μου ικανότητας, προσόντα που θα χρειαστώ στο μέλλον.
16 Δεν προωθώ κάποιο e-mail που έλαβα και θεωρώ απαράδεκτο, γιατί είναι σαν να προωθώ ανεπιθύμητη αλληλογραφία.
17 Σβήνω αμέσως e-mail που έχω λάβει από αποστολείς που δε γνωρίζω ή και από φίλους, από τους οποίους όμως δεν αναμένω ηλεκτρονική αλληλογραφία. Σε καμία περίπτωση δεν ενεργοποιώ τους συνδέσμους του διαδικτύου που υπάρχουν σε αυτά τα ηλεκτρονικά μηνύματα ούτε ανοίγω τα τυχόν συνημμένα τους. Το ίδιο ισχύει και για τη λήψη αρχείων από κόμβους του διαδικτύου, γιατί έτσι πιθανόν να μεταδοθεί ιός στον υπολογιστή μου που θα μπορούσε να τον βλάψει ή να τον καταστρέψει.
18 Δεν κάνω ποτέ αγορές από το διαδίκτυο αν δεν είναι δίπλα μου ένας γονιός. Αποφεύγω ιστοχώρους που δε γνωρίζω ότι είναι έγκυροι. Πληκτρολογώ πάντα εγώ τη διεύθυνση της ιστοσελίδας, για να είμαι σίγουρος ότι θα μεταβώ στη γνήσια και όχι σε άλλη, πλαστή.
19 Κάνω τακτικά διαλείμματα όταν είμαι στον υπολογιστή, για να ξεκουράζονται τα μάτια μου.
20 Ο χρόνος που μένω στον υπολογιστή και στο διαδίκτυο δεν πρέπει να μου στερεί ούτε ένα λεπτό από το παιχνίδι μου, τα χόμπι μου, τους φίλους μου, το διάβασμά μου και τον ύπνο μου.
21 Μπορώ να διασκεδάζω στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου, όμως θυμάμαι πάντοτε ότι διαφέρει από τον πραγματικό κόσμο.
Πατήστε στην εικόνα και κατεβάστε τον οδηγό σε αρχείο PDF:
Επιμέλεια: Γιώργος Αλιμπέρτης / ΠΟΔήΛΑΤΟ
